BÀI 10 - Báo giá chứng khoán: Cách báo giá và hiệu lực của giá

Một
báo giá điển hình có thể diễn đạt theo các cách như: "thu vào l8.000 -
bán ra l8.200", hoặc "mua l8.000 - bán ra 18.200", hoặc gọn hơn " l
8.000 - l 8.200). ở đây ta thấy khoản lệch giá là 200 - ta có thể gọi
là lệch hai giá theo cách của Việt Nam. Giả định ta có bốn nhà tạo giá
đang báo giá cho Công ty Thiên Nam, như minh hoạ dưới:

Nhà tạo giá	Thu vào	Bán ra	Quy mô mua bán
Cty CK BVSC	20.800	21.200	1.000 x 1.000
Cty CK BSC	20.700	21.100	2.000 x 2.000
Cty CK ACBS	20.700	21.300	2.000 x 3.000
Cty CK TDMS	20.600	21.400	200 x 4.000

Nếu có một lệnh mua 800 cổ phần của Thiên Nam, nhà kinh doanh CK sẽ mua
của Công ty CK BSC, vì ở đó có giá bán ra thấp nhất, cụ thể là 21.100đ.
Vì lượng mua ít (chỉ có 800 cổ phần) trong khi quy mô chào bán là 2.000
cổ phần, nên sau khi giao dịch BSC vẫn còn lại l.200 cổ phần có thể sẽ
được bán theo giá nêu như cũ là 21.100 đ.

Nếu giả định Công
ty CK kia nhận được tổng lượng đặt mua theo lệnh không phải là 800 mà
lên đến 4.000 cổ phần, ta xem nhà kinh doanh trên thị trường OTC này sẽ
hành xử thế nào? Trước tiên họ sẽ liên hệ mua của BSC trước số lượng
2.000 với giá 21.100 đ. Sau khi ẵm gọn lượng chào bán của BSC vì còn
đến 2.000 cổ phiếu cần mua họ xoay sang Công ty CK BVSC để mua 1.000 cổ
phần với giá 21.200 đ. Như vậy giá thị trường cổ phiếu của Thiên Nam đã
tăng lên một giá, từ 21.100 lên 2l.200. Nhưng vẫn chưa xong, nhà kinh
doanh phải cậy đến Công ty CK ACBS để mua cho đủ thêm 1.000 cổ phần
nữa, giá bây giờ đã là 2l.300 đ, giao dịch cuối cùng này đã đẩy giá thị
trường lên thêm một giá nữa, lên 21.300 đ. Ta thấy, kết thúc giao dịch
này CK có thể nhanh chóng vọt lên hai giá.

Với yêu cầu mua
4.000 CP, mà công ty BSC có đủ (hoặc dư) để bán cho nhà kinh doanh cùng
lúc với giá 21.100 đ, thì họ sẽ chẳng gõ cửa thêm hai nhà tạo giá khác,
và giá thị trường sẽ chẳng tăng. Trường hợp ngược lại, giả định nếu có
một lệnh bán 4.000 CK trong thị trường OTC, thì theo bối cảnh đang được
minh hoạ, nhà kinh doanh sẽ thực hiện bán theo thứ tự: trước tiên 1.000
cổ phần cho Công ty CK BVSC, vì tại đây có giá thu vào cao nhất: 20.800
đ. Kế đó họ sẽ bán ra cho các công ty ACBS và BSC 3.000 cổ phần còn lại
với gá 20.700 đ. Kết quả mua bán như vậy đã đẩy giá thu vào (bid) của
thị trường từ 20.800 đ xuống một giá.